Pierwszy dzień

Otwierając konferencję, koordynatorzy: projektu - Elżbieta Tołwińska-Królikowska, regionu centralnego - Ewa Lubczyńska i regionu zachodniego - Tomasz Siemież, przywitali obecnych i przedstawili zaproszonych gości.

Wykład prof. Łukasza Turskiego "Reforma szkolna czy szkoła zreformowana" miał pobudzić obecnych do dyskusji i zainspirować do innego niż codzienne spojrzenia na edukację. Cel został osiągnięty - słuchacze żywo reagowali na wygłaszane tezy. Dr Teresa Stankiewicz, odpowiedzialna w projekcie za ruch naukowy, poprowadziła dyskusję panelową z udziałem przedstawicieli świata nauki: prof. Małgorzaty Żytko, dr Grażyny Czetwertyńskiej, prof. Beaty Przyborowskiej, prof. Piotra Wrzecioniarza i prof. Wacława Zawadowskiego. Paneliści przedstawili swoje poglądy na temat najbardziej oczekiwanych zmian w edukacji i zaproponowali kierunki koniecznych zmian.

Po takim impulsie teoretycznym przedstawiciele Partnerstwa realizującego projekt zaprezentowali elementy projektu najważniejsze dla nich w toku jego realizacji. Elżbieta Tołwińska-Królikowska (FIO) przedstawiła korzenie projektu, jego związki z dorobkiem Federacji, założenia i sposób rozwijania jednej z trzech wybranych kompetencji kluczowych – umiejętności uczenia się. Dr Olga Napiontek (FCP) omówiła założenia i sposoby ich realizacji w działaniach rozwijających kompetencje społeczne i obywatelskie. Andrzej Biderman (FPdŚ) opowiedział o doświadczeniach Fundacji, z których czerpano rozwijając kompetencje matematyczno-przyrodnicze oraz o podejmowanych w tym celu działaniach. Dr Teresa Stankiewicz (SWPR) przedstawiła cele i sposoby rozwijania Ruchu Naukowego Małych Szkół.

Dzień zakończyła uroczysta kolacja przy świecach i muzyce na żywo. Dyrektorom i liderom Szkolnych Zespołów Projektowych złożono podziękowania za wsparcie nauczycieli i wdrażania projektu w ich placówkach. Organizatorzy serdecznie podziękowali również stałym współpracownikom - trenerom, autorom materiałów edukacyjnych, moderatorom forów dyskusyjnych i osobom monitorującym pracę szkół w województwach.

Drugi dzień

Ekspertki z Ameryki - Nora Ryan i Francesca Peck - przedstawiły "Doświadczenia szkoły Polaris Charter Academy z Chicago w rozwijaniu kompetencji kluczowych" i film o szkole. Uczestnicy konferencji złożyli gościom życzenia z okazji przypadającego w tym dniu (4 lipca) Święta Niepodległości USA.

Prezentacja zrobiła duże wrażenie nie tylko z powodu interesujących założeń i metod pracy stosowanych w PCA, ale i dzięki wielu podobieństwom sytuacji PCA i szkół biorących udział w projekcie "Z Małej Szkoły w Wielki Świat", zwłaszcza tych prowadzonych przez stowarzyszenia. Szkoły typu charter w USA są prowadzone przez osoby lub instytucje/organizacje prywatne, mają te same obowiązki, ale dostają mniejszą dotację niż szkoły publiczne. PCA pracuje w środowisku, w którym teoretycznie powinna uzyskiwać słabsze wyniki niż szkoły z innych dzielnic Chicago, jednak dzięki pracy nauczycieli wyniki są dobre, z roku na rok lepsze. Szkoła jako bazową przyjęła metodę projektów edukacyjnych, mimo to (a może dzięki temu) jej uczniowie uzyskują bardzo dobre wyniki zewnętrznych testów. W PCA dba się o rozwijanie kompetencji obywatelskich i społecznych, zrównoważony rozwój i ścisłą współpracę z otaczającym szkołę środowiskiem.

Nauczyciele i dyrektorzy wzięli udział w zajęciach warsztatowych - do wyboru mieli 13 warsztatów, po których przeprowadzono cykl prezentacji efektów projektu:

• Beata Kossakowska, ekspertka ds. oceniania, przedstawiła "Wyniki badań wybranych kompetencji kluczowych uczniów" – efekty prac Instytutu Badania Kompetencji z Wałbrzycha wykazały korzystny wpływ zajęć projektowych na kompetencje kluczowe uczniów uczestniczących w projekcie przez trzy lata;
• Małgorzata Leszczyńska z Ośrodka Ewaluacji omówiła wyniki ewaluacji projektu oparte na prowadzonych badaniach ankietowych nauczycieli i pięciu studiach przypadków szkół uczestniczących w projekcie;
• Elżbieta Tołwińska-Królikowska (FIO) zaprezentowała liczby związane z realizacją projektu, ukazujące jak wielkie i skomplikowane było to przedsięwzięcie, podała też przykłady zmian, jakie zaszły w szkołach pod wpływem realizacji projektu;
• dr Olga Napiontek (FCP) opowiedziała o efektach pracy nad rozwijaniem kompetencji społecznych i obywatelskich uczniów;
• Andrzej Biderman i Beata Kunc (FPdŚ) przedstawili efekty rozwijania kompetencji matematyczno-przyrodniczych i proponowane sposoby kontynuacji tych działań przez szkoły po zakończeniu projektu;
• dr Teresa Stankiewicz wraz ze studentkami SWPR, które dwa lata z rzędu prowadziły w szkołach projektowych zajęcia wakacyjne, opowiedziała o działaniach Ruchu Naukowego Małych Szkół – Letniej Szkole Odkrywców i o certyfikacji Małych Szkół Promujących Ruch Naukowy.

Alina Kozińska-Bałdyga - prezeska Federacji Inicjatyw Oświatowych - wygłosiła wykład "Model Małej Szkoły", nawiązując do wypracowanych w projekcie założeń funkcjonowania małej wiejskiej szkoły podstawowej i do wyzwań, jakie stoją przed takimi placówkami.

Kończące dzień wspólne, pamiątkowe zdjęcie uczestników i organizatorów dało nam wiele radości i stworzyło okazję do wspólnej zabawy – zbiorowych okrzyków, śpiewania i "fali". Zobaczyliśmy, jak wielu nas jest i poczuliśmy się członkami dużej wspólnoty.

Trzeci dzień

Celem dnia, który upłynął pod hasłem "Ku przyszłości - szanse i wyzwania", było uświadomienie sobie, że aby zachować efekty projektu, musimy ciągle rozwijać się, uczyć, być otwarci na zmiany.

Prezentacja dr Grażyny Czetwertyńskiej "Autonomia nauczyciela" pokazała, jak wiele autonomii ma polski nauczyciel i jak ważne jest korzystanie z niej. Prof. Piotr Wrzecioniarz w prezentacji "Rozwój technologii a nasza przeszłość" wskazywał na duże znaczenie myśli technicznej i roli nauczycieli w odnajdowaniu w uczniach talentów konstrukcyjnych, technicznych, związanych z naukami ścisłymi. Lidia Pasich przedstawiła różne koncepcje kreatywności, sposoby jej rozwijania u uczniów i samego nauczyciela w prezentacji "Kreatywny nauczyciel - w stronę słońca".

Koordynatorzy projektu przypomnieli, co jeszcze wydarzy się w kończącym się w październiku 2013 r. projekcie: zorganizowane zostaną dwa Letnie Obozy Naukowe (matematyczno-przyrodniczy w Ojcowie i obywatelski w Warszawie) i Letnia Szkoła Odkrywców (w 118 szkołach), zakończone zostaną prace nad trzema filmami, opublikowany będzie raport z realizacji projektu i końcowe wydanie scenariuszy projektów edukacyjnych.

Elżbieta Tołwińska-Królikowska przedstawiła publikacje, jakie przy okazji konferencji otrzymały szkoły i nauczyciele, wykazując użyteczność wydawnictw w codziennej pracy ("Istota uczenia się. Wykorzystanie wyników badań w praktyce" - red. H. Dumont, D. Istance, F. Benavides; Raporty z Ogólnopolskich Badań Umiejętności Trzecioklasistów (OBUT), poradniki "Pozwólmy dzieciom bawić się słowami" - M. Dagiel, "Pozwólmy dzieciom mówić i pisać" M. Żytko). Koordynatorka projektu podziękowała wszystkim pracownikom, którzy przez ponad trzy lata realizowali jego cele starając się zachować najwyższą jakość działań i trwałość efektów. Realizatorzy, nie kryjąc wzruszenia, serdecznie pożegnali wszystkich uczestników.